Ziekteverzuim is een van de grootste uitdagingen voor organisaties. Het zorgt niet alleen voor hogere kosten, maar ook voor een verminderde productiviteit en een negatieve werksfeer. Toch zien veel bedrijven ziekteverzuim als een gegeven, terwijl er tal van mogelijkheden zijn om het actief te verminderen. In deze blog bespreken we hoe bedrijven stappen kunnen zetten naar een gezonde, productieve werkcultuur waarin werknemers floreren.

Wat is ziekteverzuim en waarom is het belangrijk om dit te verminderen?

Ziekteverzuim verwijst naar de periode waarin een werknemer niet kan werken vanwege gezondheidsproblemen. Dit kan variëren van een paar dagen vanwege een griepje tot langdurige afwezigheid door burn-out of fysieke klachten. Voor bedrijven betekent dit niet alleen het verlies van een werknemer, maar vaak ook extra werkdruk voor collega’s en hogere kosten door vervanging.

Het verminderen van ziekteverzuim gaat verder dan het simpelweg verlagen van kosten. Bedrijven die inzetten op een gezonde werkomgeving laten zien dat ze om hun medewerkers geven. Dit versterkt de betrokkenheid en motivatie, wat zich vertaalt in betere prestaties en een sterkere bedrijfscultuur.

De belangrijkste oorzaken van ziekteverzuim

Het begrijpen van de oorzaken van ziekteverzuim is de eerste stap om het te verminderen. In veel organisaties spelen verschillende factoren een rol. Werkdruk is vaak de grootste boosdoener: deadlines, hoge verwachtingen en overuren stapelen zich op, wat leidt tot stress en burn-out.

 

 

Daarnaast spelen fysieke werkomstandigheden een grote rol. Denk aan slechte werkplekinrichting bij kantoorbanen of zware fysieke arbeid in productiefuncties. Sociale factoren zoals conflicten met collega’s of een slechte relatie met de leidinggevende dragen ook bij aan een hoger verzuimpercentage.

Persoonlijke omstandigheden buiten het werk, zoals relatieproblemen of mantelzorg, maken het plaatje compleet. Werkgevers kunnen niet alles voorkomen, maar ze kunnen wel veel doen om negatieve factoren binnen het bedrijf te beperken.

Effectieve strategieën om ziekteverzuim te verminderen

De meest succesvolle bedrijven zien ziekteverzuim als een strategisch aandachtspunt. Ze nemen maatregelen die verder gaan dan het bieden van een ziekmelding procedure. Preventie is hierin het sleutelwoord.

Een goed begin is een cultuur waarin medewerkers zich veilig voelen om problemen te bespreken. Dit betekent dat leidinggevenden actief luisteren en niet wachten tot medewerkers zich ziek melden. Regelmatige voortgangsgesprekken kunnen helpen om signalen van overbelasting vroegtijdig te herkennen.

Daarnaast investeren veel organisaties in vitaliteitsprogramma’s. Denk aan gezonde lunches in de kantine, sportabonnementen of gezamenlijke activiteiten zoals wandelvergaderingen. Werknemers die fit en gezond zijn, melden zich minder snel ziek.

Ook is het belangrijk om duidelijke doelen te stellen en de werkdruk beheersbaar te houden. Bedrijven die flexibele werktijden en thuiswerkmogelijkheden bieden, merken vaak dat hun werknemers meer ontspannen en productiever zijn.

De rol van de leidinggevende bij het verminderen van ziekteverzuim

Een cruciale factor bij het verminderen van ziekteverzuim is de rol van leidinggevenden. Zij zijn vaak de eersten die signalen van overbelasting kunnen opvangen. Een leidinggevende die oog heeft voor zijn team en regelmatig contact onderhoudt, kan veel problemen voorkomen.

Coaching en training voor managers zijn essentieel. Een goede manager weet hoe hij empathisch moet luisteren zonder te oordelen en kan samen met de werknemer zoeken naar oplossingen. Bijvoorbeeld door tijdelijke aanpassingen in de werkdruk of het takenpakket.

Daarnaast kunnen leidinggevenden zorgen voor een positieve werksfeer door successen te vieren, erkenning te geven en een voorbeeld te zijn op het gebied van balans tussen werk en privé.

Preventieve gezondheidsprogramma’s en vitaliteitsbeleid

Steeds meer bedrijven investeren in preventieve gezondheidsprogramma’s. Dit gaat verder dan een jaarlijkse gezondheidscheck of een fruitmand in de kantine. Het gaat om een geïntegreerde aanpak waarbij gezondheid en welzijn centraal staan.

Denk aan workshops over stressmanagement, ergonomische werkplekken en sportfaciliteiten. Sommige bedrijven bieden zelfs mentale ondersteuning, zoals toegang tot een bedrijfspsycholoog of mindfulness-trainingen.

Een goed vitaliteitsbeleid betekent ook dat werkgevers een actieve rol spelen in het creëren van een gezonde balans tussen werk en privé. Bijvoorbeeld door werkuren flexibel in te delen en het nemen van vakantie te stimuleren. Zo blijven medewerkers mentaal en fysiek fit.

Wetgeving en verplichtingen rondom ziekteverzuim

Bedrijven zijn in Nederland wettelijk verplicht om ziekteverzuim actief te beperken en werknemers te ondersteunen bij re-integratie. De Wet verbetering poortwachter speelt hierin een grote rol. Deze wet legt vast dat werkgevers en werknemers gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het terugdringen van ziekteverzuim.

Werkgevers moeten bijvoorbeeld een verzuimdossier bijhouden, een bedrijfsarts inschakelen en regelmatig gesprekken voeren over de voortgang. Werknemers hebben op hun beurt de plicht om actief mee te werken aan hun herstel en passende werkzaamheden te verrichten wanneer dat mogelijk is.

Een goede samenwerking met een arbodienst is hierbij onmisbaar. Bedrijven die dit proces serieus nemen, slagen er vaak beter in om langdurig verzuim te voorkomen en werknemers sneller weer aan het werk te krijgen.

Succesvolle praktijkvoorbeelden: Hoe bedrijven ziekteverzuim hebben verminderd

Er zijn talloze voorbeelden van bedrijven die met succes hun ziekteverzuim hebben teruggedrongen. Een bekend voorbeeld is een grote IT-organisatie die kampte met een hoog verzuimpercentage door werkstress. Na de invoering van flexibele werkuren, mentale coaching en een verbeterde werk-privébalans daalde het verzuimpercentage binnen een jaar met 30%.

Een productiebedrijf wist het verzuim door fysieke klachten te verminderen door geavanceerde ergonomische werkplekken te introduceren. Medewerkers kregen ook trainingen over het correct tillen van zware objecten, wat het aantal verzuimmeldingen drastisch verminderde.

Het belangrijkste inzicht uit deze voorbeelden is dat een proactieve aanpak werkt. Bedrijven die investeren in hun mensen zien dit altijd terug in betere resultaten, meer betrokkenheid en een gezondere werkomgeving.

Meer weten over het verminderen van ziekteverzuim?